IV. II. TOLSTOY’UN DÜŞÜNCELERİNİN AŞIRILIKLARI Tolstoy’un bugün’ün “terörle savaş”ı üzerine büyük olasılıklı –bu makalenin ana konusu olan– yorumu şimdi ele alınmaktadır. Gene de, onun dinsel ve politik yazıları bugün yeterince bilinmemektedir. Bundan sonraki bölüm bu makalenin şimdiki hedeflerinin, boyutlarının ötesinde, Tolstoy’un dinsel ve politik düşüncesinin daha ileri radikal yapısal özelliklerine ...

IV. I. TERÖRİZME KARŞI HERHANGİ BİR HRİSTİYAN YANITA DAİR OLASI ETKİLER Böyle bir Hristiyan anlayışın “terörle savaşa” dair en azından iki önemli etkisi vardır: Başlangıç için Hristiyanlara şiddet kullanmayı terketme çağrısı yapılır fakat aynı zamanda ve daha temelde terörizm problemine öncelikle daha farklı bir ışıkta bakılmalıdır. Kuvvet Kullanmaktan Vazgeçmek Tolstoy’un ...

ÖZET “Terörle savaş”, Tolstoy’un hayatının son dönemlerinde kapsamlı olarak ele aldığı bir sorunu, dinin uluslararası ilişkiler ve politikadaki rolü üzerine eski bir tartışmayı öne çıkarmıştır. O, İsa’nın, en önemlisi kötülüğe direnç göstermemek olan tutumu hakkında bazı rasyonel ahlak ve politik kuralların en ince ayrıntısına kadar açıklandığını düşünüyor. Tolstoy’a göre, Hz.İsa’nın ...

Benlik Kavramı ierkegaard, “Ölüme dek Hastalık” kitabında benliğin basit ve sabit bir mevcudiyet olarak algılanmaması gerektiğini iddia eder. Bunun yerine, benlik bir ilişki olarak tasavvur edilmelidir. Benlik, daima ortaya çıkan, dinamik ve çok boyutlu güçlerin üstünde hareket etiği bir sonuçtur. O, “insan varlığının, sonsuzluk ve sonlunun, geçici ve ebedinin, özgürlük ...

evcut makalenin amacı Sufizm olarak bilinen İslamın mistik geleneğinin varoluşsal temellerini incelemektir. Bu, Danimarkalı düşünür Soren Kierkegaard’ın varoluşsal düşüncesinin karşılaştırmalı bir analizi yoluyla yapılacaktır. Makalenin ilk bölümünde Sufizmin kökenine dair kısa tarihsel bir genel bakış verilecektir. İkinci ve uzun bölüm aşağıdaki temaları merkeze alan, iki felsefenin karşılıklı analizine adanmıştır: kişisel ...

İnsanoğlunun bugüne kadar fiziken yarattığı tek “dökme metal”, tek put, tek Tanrı paradır. Para sunidir ve canlıdır, para parayı doğurur ve para ve para ve para yeryüzündeki tüm güce sahiptir.

Proudhon, özellikle ruhsal ve psikolojik yaşamın yükselme anında ve de her devrime eşlik eden bireylerin orjinalliği ve kararlığı anında ve dönemin Fransa’ya has koşullarında (ki önemli bir parasal ve iştirak kapitalizmi ülkesi olmasına rağmen halen daha büyük sanayi kapitalistlerinin ve büyük toprak sahiplerinin ülkesi değildi) tamamen haklıydı. Faiz ile ...

Marksistlerin düşündüğü gibi sosyalizmin gelmek zorunda olmadığını söyledik. Şimdi şunu söylüyoruz: çeşitli halklar tereddüt etmeye devam ederse, kendileri açısından sosyalizmin bundan böyle hiç de mümkün olmadığı zaman gelebilir. Buna rağmen insanlar birbirine karşı çok aptalca, çok alçakça hareket edebilir. Tümüyle esarete teslim olabilir ve kendi gaddarlıklarını kabul edebilir:

Sosyalizmi, ruhsal bir hareket olarak insanlar arasında yeni şartlar için mücadeleyi düşünmek, diğer bir deyişle yeni insan ilişkilerine varmak için tek yolun insanların kendileri için yaratan ruhtan etkilenmeleri gerektiğini anlamak bizim için çok acil olmakla birlikte geriye, geri getirilemeyen bir geçmişe doğru bakmamamız ve güçlü olmamız da aynı şekilde önemlidir. ...

"Peki ya güvencesizlik? Güvencesizliğin kapitalist toplumun tüm üyeleri için geçerli olduğuna dikkat edilmelidir. Fakat bunun derecesini ayırt etmeliyiz. Kapitalizmde hassaten çıkarı olan belli bir tabakadan bahsediyoruz ve onlara kısaca kapitalist diyoruz lakin gerçekte hepimiz, hiçbir istisna olmaksızın, kapitalizm var olduğu müddetçe kapitalizmde paya sahibiz, onunla iç içe geçmişiz ve gerçekte ...

"Kapitalizmin, sosyalizmin herhangi bir biçimine doğru gelişmesini sağlayan içkin bir eğilim taşımadığını göstermek için şu anda sadece Marksistlerin sosyalizm dediği bu ucube, çirkin şeyden kendimizi kurtarmalıyız. Kapitalizm ne bu ne şu sosyalizm biçimine doğru gelişmez. Bunu göstermek için bazı soruları cevaplamalıyız."

Ücretsiz yemek, İfade hürriyeti ve Polisten azade: Seattle’da Otonom Bölge aşkan Trump’ın, Seattle belediye başkanına “şehrini geri al” talebinden sonra, bir polis merkezi oluşturuldu ve eylemciler de bunun etrafındaki mahalleyi kendilerine yurt edindiler. Seattle’ın Capitol Hill mahallesindeki polis merkezinin yanındaki sokaklarda, eylemciler ve polisler kimi gece göz yaşartıcı gaz bulutlarıyla ...

"Acı Marksist soğanının sadece iki kabuğunu soyduğumuz için gözlerimizi yaşartsa da bu soğanı daha derinden, merkezine doğru kesmeliyiz. Daha sonra bu ucubeyi kesip parçalara ayırmalıyız ve söz veriyorum buna devam ettikçe her zaman biraz burun çekme ve aksırma ve kahkaha olacaktır. Şimdiden bilim ve Marksistlerin materyalizmi açısından durumu gördük. ...

"Spooner’a göre oy verme faaliyeti asla bir kişinin iktidara onay vermesinin delili değildir. Aslında oy kullanmayı ‘Ağır bir tehlikenin altında … bir iktidarın onu para ödemeye zorlaması’ halinde bazı baskıları hafifletmek için bireylerin deneyebileceği bir angarya olarak görür. İnsanların asla onay vermedikleri bir iktidarla işe giriştiklerini iddia eder Spooner. Ona ...

"Ruh, tuhaf ve gülünç bir bilimsel hurafe ile yer değiştirmiştir. Bu tuhaf doktrinin ruhun gülünç bir taklidi olması boşuna değildir zira kökeni hâlihazırda gerçek ruhun gülünç taklidini, yani Hegelci felsefeyi örmektedir. Bu ilacı laboratuvarında tertip eden adamın ismine Karl Marx dendi. Profesör Karl Marx, bize ruhsal bilgi yerine bilimsel hurafe, ...

"Spooner, Marshall’ın Saunders’ında karakterize ettiği gibi federal iktidarı karakterize etmekte doğruyu yapıyor ise ABD iktidarı hiç de rızaya dayalı bir iktidar değildir. Aslen o bundan daha ileriye gider ve hiçbir iktidarın, ‘doğal olarak imkansız’ olduğundan dolayı, asla rızaya dayalı olamayacağını iddia eder (1886, 104). Açıkçası bu anarşist bir duruştur."

"Ahlaki sınırlamalara boyun eğen rahipler ve orta sınıf vatandaşlar, aşağılık masumiyetimizden masumca sorumlu olsalar da bu zavallı garibanlardan hayvanmış gibi bahsetme uygulamasını başlatmıştır. Onlara canavar, domuz, davar ve hayvan denmektedir. Oysa siz insanlar, ne kadar çocuk gibi olduklarına dikkat edin; morgda yatarken onlara bakın ve özelliklerine nazar edin. Kendinizi çok ...

ordato ve Gable (1984, 282) Hume’ün toplumsal sözleşme teorisinin Spooner’in eleştirilerinin canlandırılması olduğunu belirtirler. Gerçekten de Spooner’in görüşleri Hume’un görüşlerinden hem farklıdır ve hem de benzerlik taşır. Spooner toplumsal sözleşme teorisini ABD’nin tarihi şartlarına uygular ve Amerikan Devrimi’nin ve ABD Anayasası’nın dahi rızaya dayandığını iddia eder. ABD İç Savaşı bize ...

Çöküşün halkıyız ve bundan dolayı bu tür çöküşün öncüleri bu dünya yaşamının ötesine işaret edilmesini anlamlı bulmazlar, kutsal olarak inanabilecekleri ve iddia edebilecekleri hayali bir cenneti tasavvur edemezler. Bizler, sadece tek bir gerçek ruhla – komünal yaşamın dünyevi konuları ile ilgili adalet ruhuyla- tekrar yukarı çıkabilecek olan halkız. Bizler, ...

"Hobbes’un sözleşmesi takip edildiğinde; dizginsiz biçimde yaşama hakları olduğunda insanlar sadece dışarı çıkar ve uygun olan ne varsa onu yaparlar. Bu anlaşmayı imzalayarak insanlar kendilerini egemenliğin özneleri haline getirirler. Bir toplumsal sözleşme zorlama olmadan çalışmayacaktır. Bundan dolayı imzacılar kendi iktidarlarını tüm vatandaşları itaat ettirerek korkutacak olan, korkunç hayvan Leviathan ...

"Hayır, burada çağrısını yaptığım sosyalizmin kastı bu değildir. Sosyalizm ile ben daha ziyade insan iradesinin bir temayülünü ve sosyalizmin başarılmasını sağlayacak koşulların ve yolların kavranmasını kastediyorum. Yine de bu sosyalizm, neredeyse hiç yoktur ve her zamanki gibi sefil bir haldedir. Bu yüzden beni duymak isteyen her kişiye konuşuyorum ve umuyorum ...

Spooner’a göre doğal bir egemenlik hakkı vardır ki kendi mülkiyetini denetleyen ve kendi hayatını idare eden bireylerin özgürlüğüne karşıtlığa gönderme yapar. Özne sadece başkalarının doğal egemenliklerine saygı duyma ile sınırlandırılmıştır. Köleliğin kaldırması için mücadele eden önde gelen biri olarak bu ve başka açılarda köleliği reddeder. Ama iktidarlar (Spooner zamanında ...

Landauer'in Birinci baskıya mukaddimesi

"Lysender Spooner’in yazılarında toplumsal sözleşme teorisinin kifayetsizliği yinelenen bir temadır. Bu yetersizlik onu ABD anayasasını özel bir reddedişi yanında genel olarak iktidarın geniş ve yaratıcı bir eleştirisine götürmüştür. Önde gelen bir kölelik karşıtlığı ve bir paradoks olarak Kuzey ABD’nin güney üzerinde iktidarın getirdiği dayatmalardan memnuniyetsizlik ona göre otoritesi için zorunlu ...

"toplumsal kurumların, mülk ilişkilerinin, ekonomi biçimlerinin dönüştürülmesi devrim kanalıyla olamaz. Bu meselelerde, aşağıdan gelen hareket sadece bir şeyleri silkip atar, yok eder ya da terk eder; yukarıdan gelen hareket, devrimci bir hükümet kanalıyla olsa dahi sadece lağveder ve emreder. Oysa sosyalizm yeni bir ruhtan inşa edilmeli, tesis edilmeli, örgütlenmelidir. Bu ...

"Tüm politik felsefeler içinde anarşizm muhtemelen politik arenada bulunan tüm yazarlarca – Marksistler, liberaller, demokratlar ve muhafazakârlar – yapılan ve basında çıkan en kötü yorumlara sahiptir. Amerika’nın başkanı Theodore Roosevelt anarşizmi “insan ırkına karşı bir suç” olarak tanımlamıştı. Anarşizm yanlış anlaşılmış, yanlış tanıtılmış, göz ardı edilmiş, alay edilmiş, ...

"Sovyet rejiminin yıkılmasıyla Marksistler entelektüel dağınıklık halindedirler ve güvenli politik bir yerde demir atacak yer bulmak için boşuna debelenmektedirler. Ya Hayek ya da Keynes’in cazibesindeymiş gibi görünüyorlar. Sosyalizmleri nereye giderse gitsin süreç içinde kaybetmişlerdir. Roger Scruton gibi muhafazakar yazarlar Sovyet rejiminin gerçeklerine Marksistlerin gözlerini kapatmış olmalarından büyük bir zevk almaktadır."

"Sosyal Antropologlar Birliği’nin (Association of Social Anthropologists) Sosyalizm üzerine monografisinde ( 1993’te Chris Hann tarafından hazırlanmıştır) çağdaş halklar arasında anarşiye dair özellikle iki makale göze çarpmaktadır. Johanna Overing, Venezuella’nın bahçeci Piaroaları arasında “anarşi ve ortaklaşmacılık”ı tartışırken, Alan Bernard, Kalahari avcı-toplayıcılarında “ilkel komünizm” ve “karşılıklı yardımlaşma”ya bakar. "

"En eski etnografik metin Elie Reclus’un “İlkel İnsanlar” isimli kitabıdır. 1903’te yayınlanmış ve altbaşlığı “Karşılaştırmalı Etnoloji İncelemeleri”dir. Misyonerler ve seyyahların yazılarından alınan bilgilere dayanır ve 19. Yüzyılın sonunda yazılmış kitapların evrimci havasını taşır. Apaçiler, Nayarlar, Todaslar ve İnuitler gibi halklara dair sempatik ve berrak değerlendirmeler içerir."

Gerçekten de Evans-Pritchart’ın klasik çalışması olan The Nuer (1940) onların politik sistemini “düzenli anarşi” (ordered anarchy) olarak tanımlamıştır. Harold Barclay’in faydalı ve ferasetli küçük kitabı People without Government’in (1992) alt başlığı ehemmiyetle “Anarşizmin Antropolojisi”dir ve Barclay iktidarsız düzenli bir toplum olarak anarşi ile 19. Yüzyılda ortaya çıkmış politik bir ...

"Eğer kendileri tamamlanmış dinsel sistem değiller ise hemen hemen tüm ideolojiler dinsel inanç temelinde kurulmuşlardır. Bu tarz inançlar ritüellerini hayata geçirmeleri ile yeniden doğrulanır ve ifade edilirler."

Yeniden dağıtım bir ziyafet ve sonucunda müşteri olmuş bir misafir ya da ev sahibinin ona bir ziyafet vermeyi uygun görmeyi bir yükümlülük olarak benimsemesine bağlı olarak başlamış olmalıdır. Bu yükümlülükler daha geniş ve daha ayrıntılı olan ziyafet girişimine hizmet ve mal sağlama yoluyla karşılıklıdır. Büyük Adam kendine bir unvan yaratır.

"Böyle bir borçluluk pek çok muhafazakarda olduğu gibi tembellik ve ayyaşlıktan dolayı ortaya çıkmaz. Birkaç kişi kişisel yetersizlikten dolayı mallarını yitirir. Bazı toprak sahipleri bundan mutlu olur ya da sahip oldukları büyük servet ve güç yoluyla fayda elde eder ve elinde olanları büyütür. Her şeyden sonra, Büyük Adam’ın özelliklerinden biri ...

" Bedeviler Büyük Adam’ın eşitler arasında birinci olduğu, hükümdar olarak emredemediği ve etki, manipülasyon, hatiplik ve ikna etme yeteneği ile onların amacını başarmaya mecbur kıldıkları politik bir örgüt kurmuşlardı."

"Devlet oldukça kıskanç bir tanrıdır. Rekabete tahammülü yoktur. Devletin ortaya çıkmasından önce toplumu bir arada tutan yapıştırıcı akrabalıktı. Aile ve ikincil akraba grupları başka herkesin üzerinde başat yükümlülük isteğiyle en ulu olandı. Devletin biçimlenmesi başarıldığında üstünlüğü artınca akrabalığın etkisi gölgede kaldı. "

"“Öldürmemelisin” her insan topluluğunda bazı derecelerde geçerliliği olan bir emirdir. Her daim etkili değildir; çünkü kimi yerlerde savaşın insan davranışlarının doğal bir parçası olduğu öne sürülmüştür."

"Üç çeşit ekonomik değiştokuş vardır: Karşılıklılık, yeniden dağıtım ve pazar. Karşılıklılık değiştokuşun en eski yöntemidir ve insan toplumlarında çok yaygındır. Bu birinin bir başkasına sağladığı hizmet ya da ürün için armağan vermek gibi bir şeydir. Genellikle bu tavırda içkin olan anlayış alıcı tarafından alınan şeye karşılık gelecekte benzer değerde bir ...

"Bir devletin oluşmasında üçüncü yerine getirilmesi gerekli koşul tüketmek için bitkiler yetiştirmektir ve esasen bir gıda kaynağı olarak insanların onlara gereksinim duymaları zorunluluğudur bağımlı olmaktır. Yinelersek, devletin eski zamana ait tüm merkezleri geniş tarım alanlarının oluşturulması ile karakterize edilmişti. "

"İbni Haldun kırsal göçebelerin istila edip yerleştikleri yıkılmış şehirlerde kendi devletlerini kurduklarını ifade eden devlet kurma teorisini geliştirmiştir."

Bir devletin ayakta durması için belli bir büyüklükte olması ve yerleşim yeri içinde belli bir toplumsal muhite bağlı olması gerekir. Ortaçağ Avrupası’nda bir milyon nüfusuyla bir devlet oldukça etkili olabilir; diğer bir ifadeyle eşit olarak dikkate alınabilirdi. Bugün bu durum tartışmaya açıktır.

arold Barclay’in “Efendisiz Halklar” kitabından sonra Türkçede yayınlanacak olan ikinci kitap ya da daha doğrusu kitapçığının yayınlanmasına başlayacağız. Kitapçığın daha iyi okunup anlaşılması için onbir bölüm halinde yayınlamaya karar verdik. Bu şekilde hem ifade edilen fikirlerin “yorulmadan” anlaşılması da sağlanır kanısında olduk. Devlet ve devletin kökeni hakkında anarşist ve liberal ...

Anarşizm, İslam ve tarihte toplumsal hareketler ilişkisine dair bir yazıdır. Kurgusal olduğu söylenen ama gerçek olaylarla da ilişkili teorik ama birazda abartma anlamında romantize edilmiş bir anlatı. Güzel!

Nietzsche'nin felsefesi üstüne kurulmaya çalışılmış ve iki yıl kadar yaşamış olduğu düşünülen, kurgusal olduğu söylenen, bir "Geçici Otonom Bölgesi". Hikaye bir roman gibi devam etmekte ve felsefi arkaplan da verilmekte.

1.GÖZDEN KAYBOLAN BİR OLAYIN KISA TARİHİ “Bazı şeyler vardır ki irrasyoneldir ve varoluşuna karşı hiçbir karşı delil getirilemez, fakat bu onun için gerçekten bir haldir” – Human, All-Too-Human, 238 onradan yapılacak en açık şey Kuman Bölgesi’ni Romanya’ya devretmekti ve bu pozisyon Geçici hükümet içinde dahi savunulabilinirdi ( bu daha sonraları ...

IV. Coup d’Etat (Darbe) “Avrupa’nın prensleri desteğimiz olmadan kendileri de yapabiliyor olsalar da, bir şeyin üzerinde dikkatlice düşünmelidirler. Biz ahlakçı olmayanlar- fetih için müttefiklere ihtiyacı olmayan güç yalnızca biziz. Böylece biz güçlünün en güçlü olanından daha güçlüyüz. Yalan söylemeye de ihtiyacımız yok: bununla diğer güçler ne verebilir? Güçlü cazibe lehimize ...

III. GENÇ HOSPODAR  Mutluluk ve Kültür. Çocukluğumuza dair olayların işaretlerince harap edilmekteyiz: Bahçe, ev, mezarlıklarıyla kilise, gölcük ve ağaçlara – daima onları acı çekenler olarak görürüz. O zamandan beridir acı çekmediğimiz için mi Kendi zavallılığımızca yakalanırız! Ve burası – her şey halen çok sakin duruyor, – çok sonrasız. Yalnızken çok ...

“Beni bataklığın içine çeken, cezbeden bugüne şükürler olsun!”   (Thus Spoke Zarathustra, 362) 1.KUMAN BÖLGESİ “Beni bataklığın içine çeken, cezbeden bugüne şükürler olsun!”                                                           (Thus Spoke Zarathustra, 362) uman Bölgesi’nin eski tarihi kendiliğinden ilginç değildir fakat 1918-1920 olaylarının  alan derinliği ve nüansının yokluğunda bir arka plan da sağlar. Belki sadece iklim ...

“Hiçbir şey hakikat değil, her şeye izin var” –Thus Spoke Zarathustra 386 “Tarihin parçası olabilmeyi anlatmanın hiçbir yolu yoktur. Belki geçmiş halen esaslıca araştırılmamıştır! Halen önceki olaylara dönüp bakacak pek çok enerjiye ihtiyaç var!” – Gay Science 10 1.S u n u ş öyle bir kendimizle yüz yüze gelelim. Biz ...

y hakkı konusunda söylenebilecek her şey tek bir cümlede özetlenebilir. Oy vermek, kendi iktidarından vazgeçmektir. Uzun ya da kısa bir dönem için bir ya da birkaç efendi seçmek, kişinin kendi özgürlüğünden feragat etmesidir. İster bir mutlak monark, ister bir meşruti kral ve isterseniz basit bir Milletvekili olarak adlandırın, tahta, makama ...

“Biyo-bölgecilik Bookchin’in kararlılıkla reddettiği bir çeşit yükümlülüğe dayanır; yani birinin kendini bir diğerine vermesi, “seçmek için seçme” olmaksızın seçmek, kişinin varlığının en derin seviyesinde diğerinin arzularını tanımasıdır. Bookchin kendi ideal cemaatini “kan bağı olduğundan dolayı birbirini sevmek zorunda olan kişilerden ziyade birbirlerini seçerek seven bireylerin birliğinden oluşan komün”  olarak açıklar”

“Başat olarak gücün yerel seviyede desantralize olmasına yoğunlaşan bir liberter belediyecilik programının Amerika’da ve diğer ülkelerin varolan politik kültürünün bağlamı içinde gerçekten gerici sonuçları olabilir. Bir “halk meclisleri iktidarı” katı bir göçmen karşıtı mevzuatlara, ölüm cezasına, işkence kurumlarına, ifade özgürlüğünün kısıtlanmasının genişlemesine,  dini vecibelerin zorla yaptırılmasına, baskıyla ahlaki uygulamalar yaptırılmasına ...

 “Felsefi olmaya en çok teşebbüs ettiği noktada Bookchin, en zayıf olduğu yerdedir. Bu onun en istekli teorik girişimlerindeki bir durum: onun “politik olan” kavramına vurgusu. Aristo önemli felsefi Dört Nedensellik buluşunu ilan etmiştir, Bookchin ise kendi Üç Alanını ilan eder. Üç sosyal alan arasında dikkatli ve önemli ayrımlar yapmış olduğuna” ...

Son zamanlarda zannederim konjoktürel bir durumun ifadesi olarak Türkiyeli solcuların Lenin, Ekim Devrimi ve Marksizmi hatırlamalarına şahit olmaktayız. Bunun nedenini, Kürt milliyetçilerinin ardına takıldıkları bunca zamandan sonra, bir hayal kırıklığından çıkma çabası olarak yorumlamak mümkün… Diğer taraftan solcuların bir diğer kısmının adeta Türk milliyetçileri ve faşistleriyle kolkola girmelerinin yarattığı bir ...

“Devletin yerine yerel politik kurumlardan oluşan bir sistemi koyma fikrinin anarşist düşüncede uzun bir tarihi vardır. 1790 gibi erken bir dönemde William Goldwin, hükümetin kamuoyu ve toplumsal baskı yoluyla gayrı resmi bir şekilde mecbur bırakılan ya da gönüllü olarak tüm işlevlerini yerine getiren meclisler ve yerel jürilerden oluşan bir sisteme ...

-17- Malatesta, Enternasyonal hareket içinde birçok aktif ve “tanınmış” anarşistle karşılaşmıştı çünkü yaşamı boyunca sürekli seyahat ettiği dönemler olmuş, ziyaret ettiği yerlerdeki mücadelelere katılmıştı. Bir ülkenin ya da bir şehrin diğerlerinden farklı sorunlarının ve farklı devrimci imkânlarının olduğunun farkında olarak edindiği deneyimin, onun anarşizme ve mücadeleye dogmatizmden yoksun yaklaşımı üzerinde ...

-10- Malatesta’nın macera arayışında bir devrimci olmadığı, Londra’da 1900-1919 yıllan arasında geçirdiği görece eylemsiz günleriyle kesinlikle açıklığa kavuşmuş oluyor. Bu yıllar çinde sadece Amsterdam Anarşist Enternasyonal Kongresi’ne (1907) katılması ve bir yıldan az bir süre (1913-14) İtalya’da bulunması dışında hep Londra’daydı. Pratik öneri ve yaklaşımlarıyla kongreye katkıları dikkate değerdi.

"Fikirler gelişti ve değişti. Bugün Bakunin’in politik ekonomisiyle ve tarih yorumuyla çok fazla Marksist olduğunu düşünüyorum; onun felsefesinde evrenin mekanik kavrayışı ile insanlığın kaderi üzerinde iradeye duyulan inanç arasındaki çelişkiye olası bir çözüm getirmediğini görüyorum."

“Böylece Cafiero ile birlikte İsviçre’den ayrıldım. Hastaydım, kan tükürüyordum, verem olduğum söylenmişti, az ya da çok… Gece Gothard’ı geçerken soğuk aldım (o zaman tünel yoktu ve karlı dağları geçmek epeyce çaba gerektiriyordu) Bakunin’in Zürih’te kaldığı eve vardığımda ateşler içinde öksürüyordum.

Anarşinin bir geleceği olup olmadığı sorusu bizim öncelikle, şu anda her yerde hakim olan devleti nasıl dağıtacağımız üzerine düşünmemizi gerektirir. İkinci olarak, devletin gelişimiyle ilgili olarak genel tarihsel modelleri ve kültürel trendleri, ayrıca bu stratejik noktadan yola çıkarak liberter bir çağ ihtimalini araştırabiliriz.

Anarşik rejimlere dair incelememizde gördüğümüz gibi, tiranlık ve yönetimin tohumları pek çok liderin icrasında gözlemlenebilir. Tiv, Lugbara ve diğer Afrika rejimlerinde,  aynen Avustralyalılarda olduğu gibi, Yaşlı Adam’ın olası tiranlığını görürüz. Ataerkil sistemin belli bir rasyonalitesinin olduğu ileri sürülebilir; zira bu sistem içinde, en uzun yaşamış olan, dolayısıyla en fazla tecrübeye ve ...

Anarşik rejimleri şöyle bir gözden geçirdiğimizde; liderliğe yönelik farklı tavırlar ve farklı liderlik türleri karşımıza çıkar. Çoğu örnekte liderliğe olumlu bir gözle bakılır ve “şef ”  olmak çoğu kişinin düşüdür. Fakat diğer yandan, üstünlük için herhangi bir şekilde çabalamanın kaba ya da ahlak dışı bulunduğu azınlıkta kalan toplumlar da vardır.Liderlik ...

Demokrasi mitinin bir parçası oy çokluğunun kutsiyetidir. Seçmenler belli aralıklarla sandığa gider ve çoğunluk oyuyla bir lider seçerler; gizli oy demokrasinin en kutsal ritüellerinden biridir. Anarşistler ise bunun hiçbir şekilde özgürlüğün göstergesi olmadığını ileri sürer. Dahası, gene la Boetie’nin de gözlemlemiş olabileceği gibi, yöneticilerin oy çokluğuyla seçilmesi, kişilerin durumu kendilerinin ...

Anarşist harekette telaffuz edildiği şekliyle özgürlük ve bireysellik kavramları, Protestan Reformu’ndan doğan ve kökleri Yunan kültürel geleneğine dek geri giden – burjuva değilse eğer – Avrupalı değerlerdir.  Anarşik bir sistemin sürmesi anlamında ilgilendiğimiz ve belli bireysel eğilimler gösteren insanların çoğunluğu genelde özgürlük hakkında felsefi düşünceler sergilemezler. İşin aslı biz de ...

Nationalism and Culture adlı kitabında Rudolf Rocker, bir devletin olduğu her yerde insanın kültürel gelişimine engel konduğu ve dolayısıyla, siyasi entegrasyonun zayıf ve küçük gruplarla sınırlı olduğu her yerde de kültürel “ilerlemenin” gerçekleştiği hipotezi üzerinde durur. Rocker kültür derken çeşitli sanatları kastetmektedir: mimari, resim, müzik, edebiyat, felsefe. Ne yazık ki ...

Haklarında bilgi sahibi olduğumuz avcı toplayıcı toplulukların hemen hemen hepsi  eşitlikçi ve anarşiktir, bir  yönetim  yapıları ya da devletleri yoktur. Tipik olarak kuzey California’da ve Amerika’nın kuzeybatı sahilinde yaşayan küçük bir azınlık, payeli toplum yapısındadır fakat gene de genelde idari bir yapıları yoktur. Bahçeci topluluklar arasında eşitlikçi ve anarşist rejimler, ...

Ortak Bir Amaca Yönelik topluluklar hiçbir şekilde egemen oluşumlar değillerdir, tam tersine egemen devletlerin sınırları içinde ve üstündeki oluşumlardır. Bunlar “eskinin kabuğu içinde” anarşik bir topluluk  başlatma  çabalarıdır. Bundan  dolayı, örneğin  ABD’de kurulan çeşitli anarşist komünlerin hepsi de bir biçimde ABD yasalarına uymak zorunda  kalmış ve pek çok örnekte bu yasalara ...

Bu yüzyıl içinde anarşist bir toplum kurma çabalarından bir ikincisi,  1936 yılından başlayarak İspanya’da gerçekleşmiştir. Fakat gene müphem bir durumla karşı karşıyayız: Burada ademi-merkeziyetçi kolektivist bir demokrasi mi yoksa bir anarşizm kurma çabası mı söz konusudur? Sam Dolgoff, Vernon Richards ve diğer anarşistler bu durumla ilgili yazılarında hareketi ve toplumu ...

Modern dünyada anarşist bir topluluk oluşturma yönünde az sayıda istisnai çaba olmuştur. Bu deneyimlerin bir türü belli bir bölgede ya da tüm bir ülkede anarşinin tesis edilmesidir. Bir diğeri ise küçük ölçekli komünal deneyimlerdir – mevcut toplum içinde “ütopik” ya da ortak niyetli bir topluluk kurma çabalarıdır. İkisinde de şu ...

Birbirine tamamen zıt görüşler arasındaki yakın paralellikleri görmek insanı çoğu zaman şaşırtır. Aslında bazen zıt görüşler birbirine öylesine zıttır ki benzemeye doğru giderler. Faşizm ile anarşizmin, özellikle de devletin ahlakı ve bireyin rolü açısından birbirine tamamen zıt iki ideal olduğu apaçıktır. Gene de, kitapta daha önce belirttiğimiz gibi, devletin yapısının ...

Kropotkin’in üzerinde durduğu  bir başka kültürel  ve sosyal ortam, ortaçağ özgür şehir komünüdür. Kropotkin bizi bunun ilk biçimiyle devletsiz bir toplum olduğuna ve hür insanların oluşturduğu bir topluluğun söz konusu olduğuna inanmaya iter. Ama bu şehirler nasıl özgürdür? Ve bir yönetimden gerçekten azade midir?

Kropotkin devletin kökenini ele aldığı makalesinde,  anarşizmin bir örneği olarak Anabaptist hareketten bahseder; gerçi Anabaptist mezheplerin bugünkü üyeleri ve ateist anarşistler böyle bir bağlantıdan rahatsızlık duyacaklardır. Anabaptizmin modern mirasçıları Mennonit, Amiş ve Hutterit mezhepleridir. Öğretilerinin temelinde, kökenleri nihayetinde Augustinus’un Tanrı’nın Şehri kitabına dayanan “iki Krallık” teolojisi vardır. Augustinus’a göre iki ...

Genelde, tanımı itibariyle, tarımcı topluluklar içinde anarşik rejim örneklerinin olması pek beklenmez. Bunun sebebi, tarımın, geniş toprakların sürekli olarak ekilip biçilmesini gerektirmesi; bu nedenle de, bu önemli kaynağı mülkiyet olarak biriktirmek için bir teşvikin var olmasıdır. Dahası, tarım başlangıcından günümüze dek hep sulamayla bağıntılı olmuştur. Suyun dağıtımının yarattığı karmaşık problemler ...

Üzerinde duracağımız üçüncü tür toplum, hayvancılıkta uzmanlaşmış olanlardır. Bizim toplumumuzda olduğu gibi, pazarda satmak üzere hayvan yetiştirenler bu gruba dahil değildir. Sözünü ettiklerimiz, geçim ekonomisi olarak evcil hayvanlara bel bağlayan gruplardır. Aslında böyle hayvanların pazarda satılması çobanlıkla geçinen bazı halklar tarafından neredeyse kutsal bir şeye saygısızlık olarak görülmektedir.

Sayıları 50 bin civarında olan ve Kuzey Togo’da yaşayan Konkombalar aslen hububat ekip biçerler;  süpürge darısı, akdarı ve yam yetiştirirler. Tipik olarak babasoylu Afrika segmenter  soy sistemine  sahiptirler  (bkz. Lugbaralar). Konkomba  yurdu,  her biri çeşitli klanlara bölünmüş muhtelif kabilelere ayrılmıştır. Bir klanın üye sayısının 250’yi geçtiği nadirdir. Klanlar temel iskân ...

"Aslında solcu örgüt, solun kurumlaşmış iktidar ilişkilerini dönüştürme yönündeki amacını gerçekleştirmek için kullandığı bir araçtır. Bu dönüşümün mevcut yönetimlere hoş görünerek demokratik hakların uygulanmasını sağlayarak mı, devlet erkinin seçimle ya da şiddetle ele geçirilmesiyle mi, yoksa üretim araçlarının kurumsal olarak kamulaştırılması ya da tüm bu sayılanların bir kombinasyonu vasıtasıyla mı ...

Lugbaralar tartışmasız anarşik karakteristiklere sahiplerdir. Ama aralarında belli özel türde insanlar vardır – yağmur yağdıranlar ve adı sanı bilinen adamlar –, bunlar olağanüstü lanetleme güçleri olan ayrıcalıklı kişilerdir. Burada yönetim-öncesi yapının başlangıç noktasında bulunuyoruz.

Sharife Gemie tarafından Fransız Anarşist dergileri incelenmesinden sonra yazılmış olan bu makale 2006'da çevrilmiş, görülebileceği gibi Anarşist çalışmalar isimli akademik anarşist dergide yayınlanmış bir makaledir. Fransız Anarşistlerinin nasıl bir düşünsel sefalet içinde olduklarını da bir açıdan sergiliyor bu yazı. Charlie Hebdo'ya yapılan iğrenç saldırıdan sonra bu yazıyı tekrar gündeme ...

Anarşik bahçeci toplumların örneklerini Afrika’dan, Güneydoğu Asya’dan ve Güney Amerika’dan verebiliriz. Sahra Altı Afrika’sında, yukarıda anlatıldığı üzere, kabileler halinde örgütlenmiş sayısız anarşik rejim örneği vardır. Yeni Gine’deki çoğu toplum işleyen anarşi örneğidir; fakat burada sosyal örgütlenme aslen şeflik tarzında olsa da, belli “kabilesel” karakteristikleri de taşır.

 1964’te (18 yaşındayken) Franko’yu havaya uçurmak için taşıdığı patlayıcılarla Madrid’te yakalanmış ve 30 yıl hüküm giymiş; uluslararası kamuoyunun baskısıyla (ki bunlar Russell ve Sartre’ı da içeriyor) 3 yıl sonra serbest bırakılmış,

"Bir köyde en yüksek payeye sahip kişiden genelde “şef ” diye bahsedilir. Fakat bu türün diğer örneklerinde olduğu gibi bu kullanım yanıltıcıdır. Yüksek payeye sahip bir “soylu”, şef diye adlandırılır, zira o saygın bir büyüktür ve bundan dolayı diğerleriyle paylaşmadığı ayrıcalıkları vardır. " "Şefin ...

1. Anarşizmin Terörizm ve şiddetle alakası yoktur. Anarşistler teröristlere ya da güya kurtuluş hareketlerine yardım, destekte bulunmaz ve sempati duymazlar.

Avustralya toplumu da diğer avcı topluluklar gibi kafile temelinde örgütlenmiştir.  Çeşitli aileler geleneksel olarak birlikte avlanıp kamp kurar  ve belli bir toprak  parçasından  ekonomik olarak istifade etmenin yanı sıra, bu toprağı ritüel ve totemik bir merkez olarak kabul edip, üzerinde hak iddia ederler. Bu aileler birbirleriyle çoğu zaman erkek soyu ...

Geleneksel  Pigme  avcıları  küçük  göçebe  kafileler halinde, Zaire’nin içerlerindeki yağmur ormanlarında  yaşarlar. Ne resmî bir liderlikleri ne de resmî grup meclisleri vardır, buna rağmen öne çıkan kadın ve erkekler her kafilede bilinir. Öte yandan, hiç kimse başkalarını yargılama ya da cezalandırma yükünü üzerine almak istemez. Düzenin korunması daha ziyade ortaklaşa ...

Güney Afrika’nın çorak bölgelerinde genelde Buşman, akrabaları olan Hotantolar tarafından ise San diye adlandırılan halklar vardır. Bu halkların çoğu uzun süre önce avcı toplayıcı yaşam tarzlarını terk etmiş, komşu Negroid gruplarının ya da Avrupalı çiftçilerin uşağı olmuşlardır. Sayıları binlerle ifade edilen çok küçük bir kısmı, en azından birkaç yıl öncesine ...

Kuzey Amerika Kutup Bölgesi’nin yerli halkı olan Inuitler, hem uzak kuzeyin zor yaşam koşullarına ayak uydurmuş olmalarıyla hem de eşitlikçi bir sosyal sisteme sahip olmakla tanınırlar. Hoebel bile onların “ilkel anarşizm”ini kabul eder (1954, 67).

“Vahşi kabilelerin yaşamından çıkarılacak dersler arasında, bir toplumun, düzeni polis olmadan nasıl koruyabileceği de vardır.” (Tylor, II, 134)

Önümüzdeki bölümlerde tartışılacak olan toplumları seçerken, coğrafi açıdan ve kültür tipi olarak geniş bir yelpazeyi kapsamak için  çaba gösterdim.  Aynı zamanda,  anarşide  düzen  sorununa farklı ve ayrı çözümler sunan bir örnekleme oluşturabilmek için de uğraştım. Bir başka deyişle, farklı türdeki yaptırımların ve liderlik tarzlarının örneklerini tanımlamaya önem verdim. Anarşik yapıları ...

Ne anarşi ne de özünde anarşist kuram örgütlenmeye, siyasete ya da siyasi örgütlenmeye karşıdır. Bunların bazı biçimlerine, özellikle şimdi üzerinde duracağımız terimler olan hukuka, yönetime ve devlete karşıdırlar.

İnsanlığın ya da herhangi bir türün evrensel karakteristiklerinden biri, hayatta kalması ve bir tür düzen çerçevesi içinde varlığını sürdürmesidir.  Yani, insanlar davranışların ve olayların tamamen  tahmin  edilebilir olduğu ortamda  huzur  bulur. Bizler alışkanlıkları ya da âdetleri olan hayvanlarız – gelenekçiyiz. Dolayısıyla, insan toplumu içindeki davranışların bir standardı vardır ve bundan ...

İlk işimiz, farklı terimlerin  çeşitliliği bağlamında  anarşinin anlamını netliğe kavuşturmak olmalıdır. İşe anarşi ve anarşizm üzerine  düşünmekle  başlayalım. Bunlar birbirinden  ayırt edilmelidir,  aynen   “ilkel   komünizm”  ile  Marksist   komünizmin birbirinden   ayrılması  gerektiği  gibi.

G i r i ş Anarşi çok sıklıkla kaosla eş tutulur  ya da sağa sola bomba atan gözü dönmüş  manyakların ürünü,  kaçık işi bir tasarı olarak görülür. Çoğu kişi tarafından ciddiye alınmayan bir düşünce olduğuna şüphe yok. Son yıllarda anarşist teorinin  değeri biraz daha biliniyor, daha çok insan ciddi tartışmalarda  ...

Açıkçası hayatı bir utanç hikâyesiydi. Dışarıdan belki bir Bolşevik gibi görünüyordu ama aslında sadece birbolshie [1] idi. Hayata kötü başlamıştı ve hayatı giderek kötüye gitmişti. Bir ara Prag’daki rakip iki anarşist gazetenin editörlüğünü yapıyor ve kendi yönettiği iki gazete arasında rezil bir polemik yürütüyordu. Yine editörlüğünü yaptığı prestijli Animal World ...

Yaygın olarak kabul gören görüş bizim, kendimize devrimci dediğimiz için, anarşinin, var olan her şeyi şiddetle alaşağı ederek bunların yerine yepyeni kurumlar getiren bir ayaklanmanın doğrudan bir sonucu olarak, bir çırpıda geleceğini sandığımızdır. Ve gerçeği söyleyecek olursak, devrimi bu şekilde tahayyül eden kimi yoldaşlarımız da böyle düşünmekte.

Bu seçki, günümüze kalan ayırt edilebilir bir biçimde anarşist bir tavır ortaya koyan en eski metinlerden biri içinden seçilmiş olup, Taocu filozof Bao Jingyan tarafından Miladi 300 civarında yazılmıştır.

Anarşist bir program…

Kuvveti ve kasları solgun, çelimsiz zengin bebeler tarafından oldukça beğenilen, ancak emeği açlık kurdunu kapısından uzak tutmaya ancak yeten işçi sınıfı erkekleri, onlara sabahtan akşama kadar kölelik yapmak ve harcamaları düşük tutmak üzere her türlü çabayı sarf etmek zorunda kalan eşlere veya ev-hizmetçilerine sahip olmak için evlenirler yalnızca.

"O ortaklaşmacılık ve toplumsallaşmanın kapitalizm içinde otomatik olarak ortaya çıkacağını söyleyen Marx’ın hüsnü kuruntu içinde olduğunu söyler. H. J. Heydorn’a göre, Landauer kapitalist toplumun devlet tarafından temsil edildiğini, değişen koşullara mükemmel bir şekilde adapte olduğunu, sosyalist topluma götürmekten ziyade, toplumsal yasamanın gelişmesi yoluyla proletaryayı entegre ederek dejenere ettiğini, hakikaten sosyalistleri ...

“Gerçek anlamda Hristiyanlık Hz. İsa’nın Çarmıha gerildiği, ta ilk dönemlerden itibaren, devletin varlığına son vermeyi savunur.” Leo Tolstoy

SAVUNMA Anarşistler her türlü şiddete karşıdırlar; bunu herkes bilir. Şiddetin insan ilişkilerinden soyutlanması Anarşizmin temel dayanağıdır. Bu jandarma’nın herhangi bir müdalesi olmadan, bireyin özgürlüğüne dayanan bir yaşamdır. İşte bu nedenle biz, işçilerin kendilerinin sömürülmesini [kabullenmeye] mecbur kalmaları için –hatta onları sömürmek patronların çıkarlarına olmadığı zamanlarda onları boştagezer ve aç bırakmak ...

“Devlet, insanoğulları arasındaki bir koşuldur, belli bir ilişkidir, bir insan davranışı tarzıdır; bizler başka ilişkiler üzerinde anlaşarak, farklı davranarak onu yok edeceğiz.” — Gustav Landauer Toplumsal dönüşüme ilişkin Anarşist durum ve Anarşizm hakkındaki sorulara yanıtlar…