Site icon İtaatsiz

Lysander Spooner’in Toplumsal Sözleşme Eleştirisi – Steve J. Shone – 6

The Garden of Earthly Delights, triptych, before 1593. Central panel depicts the sinful world before Noah's flood | Artist: BOSCH, Hieronymus (1450-1516) | Location: Museo del Prado Madrid | Photo Credit: The Art Archive / Art Resource, NY

Başka bir kişiyi yasa yapması – ki bu onun kendi bulduğu yasadır – ve onlara itaat etmem için zorlaması için herhangi bir hakla vekil tayin edemem. Benim tarafımdan böyle bir sözleşme benim doğal özgürlüğümün bir tarafının, kendimi ona bir köle olarak verme ya da kendimi satma sözleşmesi olurdu. Böyle bir sözleşme tüm yasal ve ahlaki yükümlülüklerden tamamen yoksun saçma ve hükümsüz bir sözleşme oldurdu (Spooner 1886, 103).

Toplumsal sözleşme teorisinin başarısızlığı ve özellikle böyle bir sözleşme olan US Anayasası politik yükümlülüğü meşru kılar. Spooner’i oy kullanmanın anlamına dair düşünmeye sevkeder.

David Miller şöyle bir yorum yapar:

Spooner ilgili faaliyetlere işaret etmek için sözleşme teorisiyenleriyle tartışmıştı. Seçmenlerin motivasyonları çok fazla ve çeşitli olduğundan dolayı seçimlerdeki oy kullanma sayılamaz ve bu aslında hiçbir zaman Anayasa’ya destek sağlama arzusundan ibaret de değildir; vergi ödemeleri sayılamaz çünkü bu gönüllü değildir ve saire (Miller 1984, 37)

Spooner’a göre oy verme faaliyeti asla bir kişinin iktidara onay vermesinin delili değildir. Aslında oy kullanmayı ‘Ağır bir tehlikenin altında … bir iktidarın onu para ödemeye zorlaması’ halinde bazı baskıları hafifletmek için bireylerin deneyebileceği bir angarya olarak görür. İnsanların asla onay vermedikleri bir iktidarla işe giriştiklerini iddia eder Spooner. Ona göre oy vermek gaspçının gücünü sarsmayı deneyenler için sadece küçük bir onarım aracıdır (Spooner 1867b, 5-6). No Treason, No. VI’te (İhanet Yok) Spooner oy vermekle kişi Anayasa’yı desteklediğini kesinlikle vaad etmez, der. Bir kişiyi seçmek görev süresi içinde idare etmek için sadece yaptırım uygulamaktır (Spooner 1870, 6-7). Oy verme hakkı demokrasi demek değildir ve ‘belli bir süre için yeni efendi seçmesine izin verdiği için yine de kişiyi bir köle’ olmaktan kurtarmaz (Spooner 1870, 24).

 Spooner’in dostu, Amerikalı anarşist Benjamin R. Tucker, Spooner’in Anayasa analizlerini metheder. A Letter to Grover Cleveland’a gönderme yaparak şöyle yazar:

Birleşik Devletler’in Anayasası’nın ne olduğunu ve onun herhangi birini nasıl bağladığını ustaca yazılmış bir belge ona söyleyecektir (Tucker 1926, 56)

Spooner’in iddiaları çağdaş okuyucuyu için aynı derecede ikna edici olabilir. Örneğin onun Restoring the Lost Constitution: The Presumption of Liberty (Kayıp Anayasa’yı Onarmak: Özgürlük Karinesi) kitabının ön sözünde anayasal hukuk alimi ve Spooner’in hayranı da olan Randy E. Barnett (2004, ix) üniversite öğrencisi iken Spooner’in No Treason No. VI’unu okuduğunda ABD Anayasası’na dair ilk şüphe tohumlarının ekildiğini anlatır:

Spooner’in meşruiyet üzerine olan iddiaları Yüksek Mahkeme’nin uygulaması ile birleştirildiğinde ciddiye alınacak hiçbir şey kalmadı. (Barnett 2004, x)

Spooner ayrıca modern oy pusulalarına dair olan gizliliği de eleştirmiştir. ABD iktidarını haklı kılmak için herhangi bir şahsi oya güvenmenin yanlışlığı, diye yazar, seçmenlere hizmet etmek için seçilmiş olan kişiyi bunu yapmaya mecbur kılmaz. Böyle bir yetki yoktur. Bundan daha öte, kimi bilinmeyen kişilerin lehlerine oy pusulaları yapmalarını kişinin seçimi için haklı kılması bunu takib eden sözleşmeyi doğası gereği tanımsız kılar. Bir politikacı sadece kendisini seçtiklerini bilen anonim seçmenlere meşru bir şekilde nasıl taahhütte bulunabilir? Bu şekilde yapılan sözleşmenin niteliği tam olarak nedir ve böyle bir süreçte temsilci kendini seçmenlere nasıl adayabilir? Bir seçimden ziyade bir ‘komplo’ya benzeyen gizli oy pusulası ‘otantik’ değildir ve her kim seçilmiş ise ona meşruiyet bahşetmez (Spooner 1870, 3233, Spooner 1882, 5-6, Spooner 1886, 10, 21).

Burada Spooner oy vermenin anlamına dair gözlemlerini düzeltir. Bir diğer önde gelen Amerikalı anarşist Josiah Warren şöyle yazar:

Blackstone ve diğer teorisyenler oy birliği ile genel iradeyi anladıklarında ölümcül hata içindedirler. Pek çok tesir seçmenlerin duyguları ve bakış açılarına karşıt bir oya karar vermelerine neden olabilir ve bundan daha fazlası belki de bu yirmide iki kişi bile bir önlemi takdir etmeyecek ve anlamayacaktır ya da oy kullanmış olsalar dahi sonuçlarını benzer şekilde öngörmeyeceklerdir. Önlemler pratiğe geçirilinceye kadar seçmenler arasında ortaya çıkarılamayan gizli, bilinç dışı farklılıklar vardır. Belki de on seçmenden dokuzu az ya da çok hayal kırıklığına uğrayacaktır. Çünkü sonuçlar, olasıdır ki, onların özellikle bireysel beklentileri ile çakışmayacaktır (Warren 1852, 24-25).

İnsanlar kazanma ihtimali çok az olan adaylara neden oy verir? Pek çok vatandaş kaybedenler için oy kullanır. Spooner’a göre bu onların ‘Anayasa görünümü altında’ kazananların tiranlığı dayatma tehlikesine dair kaygı içinde olduklarını göstermektedir (Spooner 1870, 9). Bu oyların bir kısmı protesto oylarıdır – insanlar kazanma ihtimali olmayan adayları tercih etektedirler. İnsanlar neden başarısız olacağı bariz olana oy verir? Çünkü oy vererek desteklerini göstermeye dair herhangi bir istekleri olduğundan dolayı değil politik sistemden memnun olmadıklarındandır, der Spooner (10).

Spooner, mülkün devredilemez bir hak olduğunu düşünür. Tek istisnası sahip olduklarından dolayı kişiye verilmiş zararı telafi etmek için mal varlıklarını başka birine pey akçesi olarak vermektir (Spooner 1886, 33). Bundan dolayı iktidarın kaynak tahsisine müdahale etme girişimi doğal adaletin ihlal edilmesidir. Daha önceleri işaret edilmiş olduğu gibi ABD Anayasası’nda Sözleşme Maddeleri’nin kapsamı, Spooner’ın perspektifine göre, Kurucuların sözleşmeyi yapmak için doğal hakları korumak için temayüllerinin delilidir. Sözleşmeler satın alınan, satılan ve başka şekilde de devredilen malların aracı olduğundan bu iki doğal hak açık bir şekilde birbirine bağlıdır (54-55, 58-60).

Spooner, insanların sadece devletin onları tarihsel olarak sınırlandırmasından dolayı değil yirmi bir yaşına erişmeden sözleşme yapabilmeleri gerektiğini tartışır. Çünkü pek çok insanın yapay olarak yüksek yaşlarda olan çoğunluğun yaşına ulaşmadan önce entelektüel olarak karar verebilme yetenekleri olduğuna inanır. O, evli kadınların sözleşme yapma yetenekleri olduğunu inkar eden devletin hukukunu protesto eder çünkü bu da, Anayasa’dan bahsetmeden, doğal sözleşme ve mülkiyet hakkını ihlal eder. Anayasa cinsiyete karşı nötr olmalıdır. Burada doğal adalete dair başvurulması gereken uygun standart öyle ya da böyle bir kişinin akli olarak şartları değerlendirebilme yeterliliğidir (Spooner 1886, 61). Bununla birlikte bireysel haklar istenmeyen toplumsal sonuçlara neden olursa sınırlandırılabilir. Örneğin alkol aldığında şiddet uygulayan kişinin bira alması meşru bir şekilde reddedilebilir (Spooner 1875, 34-35).

Birleşik Devletler hükümeti meşruiyetten yoksun olduğundan onun bürokratlarının faaliyetleri yetkisizdir ve onlara direnmek insanların haklarıdır. Spooner’a göre gayrı meşru bir iktidarın uygulamalarına kişinin riayet etmemesi Anayasa’nın ruhunu ihlale girer ki Anayasa’daki İkinci Düzeltme halkın sağlam durması gerektiğini öngörür. Vatandaşlara silah taşıma hakkını veren ve ahlaksız bir iktidara karşı onu kullanmaya müsaade etmeyen hangi mantıktır, diye sorar? Şiddete başvurmaksızın yolsuz bir iktidarın üstesinden gelmek mümkün olabilir fakat bunun her zaman böyle olamayacağını ve bu gerçekliği İkinci Değişiklik tanımaktadır. Anayasal olmayan yasalara sadece oy sandığından direnileceğine ve aynı anda da itaat edilmesi gerektiğinde ısrar eden insanlar tüm etkili gücü hükümete vermekle Birleşik Devletler’in sınırlandırılmış bir hükümetinin olmadığı sonucuna gelirler (Spooner 1850, 27-29).  İnsan doğasına bakarsak; sırf seçimleri kaybettiklerinden dolayı sadece birkaç politikacı iktidarını bırakmış ve hizmet süreleri sona ermiştir. Birleşik Devletler’deki politikacıları geri çekilmeye sevkeden insanların güçlerinden korku ve onların silahlanma hakkıdır. Böyle bir caydırıcının olmaması durumunda büyük ihtimalle kendilerini zenginleştirmeye yoğunlaşır ve sıradan insanların saf erdemleri için çok büyük olan tutkuları ve hırslarının cazibesinden – ki bunu ifşa etmişlerdir – dolayı seçmenlerini kölelere çevirirlerdi (Spooner 1850, 30).

Spooner’in politik yükümlülükler üzerine olan yazıları Birleşik Devletler hükümetine ya da gerçekten de var olan herhangi bir hükümete çok az yetki verir. Yürürlüğe konmuş olan pek çok yasayı insanların onaylamış olduğunu yadsımak ve Birleşik Devletlerin otoritesini ve toplumsal sözleşmeyi reddetmekle Spooner bunun yerine doğal hukuka atıfta bulunarak kendi mülküne sahip olma, sözleşme yapma ve daima kendi gücünü artırmak için sınır tanımayan bir iktidara direnme hakkını da dahil ederek daha sınırlı bir politik yükümlülüğün meşru olabileceğine dair araştırmada bulunur.

Spooner’ın çalışması bugün büyük oranda unutulmuştur. Herhalükarda, sunulan bu makalenin yazarının onun çalışmalarının bugün dahi çok uygun içeriğe sahip olduğunu gösterme teşebbüsüdür ve onu okumaya devam etmenin halen bir değeri vardır.

Bu makalenin daha önceki hali Pacific Northwest Political Science Association, in Vancouver, British Columbia’nın 2003 yıllık toplantısında sunulmuştur. Yazar Tim Jeske, görüş bildiren üç isimsiz şahıs ve ilk taslakta yorumlarından dolayı Sherif Gemie’ye minnettardır.

STEVE J. SHONE, Department of Political Science University of Northern Iowa

Çev: Alişan Şahin

Not: Bu seri makalenin bütünü Anarchist Studies’in 15 Vol. 2 sayısında yayınlanmıştır.

Kaynakça

Lysander Spooner’in yazılarına aşina olmayan okuyucu The Lysander Spooner Reader adlı kitapla başlamalıdır. Bu onun yazılarının özenli bir koleksiyonudur. Son zamanlarda Spooner’in hayatı ve fikirlerine dair analiz içeren bir eser yayınlanmamıştır.

Alexander, A. John. 1950. ‘The Ideas of Lysander Spooner.’ The New England Quarterly 23:200-217.

Barker, Sir Ernest, ed. 1960. Social Contract: Essays by Locke, Hume, and Rousseau. London: Oxford University Press.

Barnett, Randy E. 2004. Restoring the Lost Constitution: The Presumption of Liberty. Princeton, NJ: Princeton University Press.

Call, Lewis. 1998. ‘Locke and Anarchism: The Issue of Consent.’ Anarchist Studies 6:3-19.

Conrad, Clay S. 1998. Jury Nullification: The Evolution of a Doctrine. Durham, NC: Carolina Academic Press.

Cordato, Roy, and Wayne Gable. 1984. ‘Lysander Spooner, Natural Rights, and Public Choice.’ American Behavioral Scientist 28:279-288.

Eltzbacher, Paul. 1958. Anarchism: Exponents of the Anarchist Philosophy. Ed. James J. Martin. Trans. Steven T. Byington. New York: Chip’s Bookshop.

Goldsmith, M. M. 1966. Hobbes’s Science of Politics. New York: Columbia University Press.

Hinnant, Charles H. 1977. Thomas Hobbes. Boston: Twayne.

Hobbes, Thomas. [1651] 1981. Leviathan. Ed. C. B. Macpherson. Harmondsworth, Middlesex: Penguin.

Hume, David. 1994. Political Essays. Ed. Knud Haakonssen. Cambridge, Cambridgeshire: Cambridge University Press.

Lemos, Ramon M. 1978. Hobbes and Locke: Power and Consent. Athens: The University of Georgia Press.

Locke, John. 1965. INVO Treatises of Government. Ed. Peter Laslett. New York: Mentor.

Macpherson C. B. 1962. The Political Theory of Possessive Individualism. London: Oxford University Press.

Martin, James J. 1970. Men Against the State: The Expositors of Individualist Anarchism in America, 1827-1908. Colorado Springs: Ralph Myles. McNeilly, F. S. 1968. The Anatomy ofLeviathan. New York: St. Martin’s.

Miller, David. 1984. Anarchism. London: J.M. Dent.

Morland, Dave, and Terry Hopton. 1999. ‘Locke and Anarchism: A Reply to Call.’ Anarchist Studies 7:51-67.

Ostrowski, James. 2001. ‘The Rise and Fall of Jury Nullification.’ Journal of Libertarian Studies 15:89-115.

Reichert, William O. 1976. Partisans ofFreedom: A Study in American Anarchism.

Bowling Green, OH: Bowling Green University Popular Press.

Rocker, Rudolf. 1989. Anarcho-SyndicaIism. London: Pluto.

Shively, Charles. 197 la. ‘Introduction’ to A Letter to Grover Cleveland, on His False Inaugural Address, the Usurpations and Crimes of Lawmakers and Judges, and the Consequent Poverty, Ignorance, and Servitude of the People. In The Collected Works ofLysander Spooner, by Lysander Spooner, ed. Charles Shively. Weston, MA: M & S Press.

Shively, Charles. 1971b. ‘Introduction’ to No Treason, No. Il. The Constitution. In The Collected Works of Lysander Spooner, by Lysander Spooner, ed. Charles Shively. Weston, MA: M & S Press.

Shively, Charles. 1971c. ‘Introduction’ to Revolution: The Only Remedy for the   Oppressed Classes ofIreland, England, and Other Parts ofthe British Empire. No. l. In The Collected Works ofLysander Spooner, by Lysander Spooner, ed. Charles Shively. Weston, MA: M & S Press.

Shively, Charles. 1971 d. ‘Introduction’ to Thomas Drew vs. John M. Clark. In The Collected Works of Lysander Spooner, by Lysander Spooner, ed. Charles Shively. Weston, MA: M & S Press.

Shone, Steve J. 2004. ‘Lysander Spooner, Jury Nullification, and Magna Carta,’ Quinnipiac Law Review. 22:651-669.

Smith, George H. 1992. ‘Introduction.’ In The Lysander Spooner Reader, by Lysander Spooner. San Francisco: Fox & Wilkes.

Visits: 230

Exit mobile version