İki yılda binlerce insanın katıldığı bu proje bütünleşmiş bir ekonomik alternatif oluşturmayı hedefliyor. Model İspanya’nın çeşitli yerlerine yayılmış durumda.
Katalonya Birleşik Kooperatifi (CIC) iki yıl önce yola çıktı, şu an 850 üyesi, tartışmalara ve projelere katılan birkaç bin destekçisi var. “Birleşik” etiketi altında kooperatif, tüketici ve işgücü inisiyatiflerini biraraya getirmeyi amaçlayan politik bir proje olarak işlev görüyor. “ve daha birçok şeyi, mesela eğitim, kooperatif için temel gelir sağlayan mekanizmalar, eko-dükkanlar, kollektif dükkanlar, toplantılar ve etkinlikler, Katalonya’daki diğer eko-ağlar ve benzer projelerin oluşmasına yardımcı olacak yasal altyapı” diye açıklıyor kooperatifin iletişim ekibi.
Hukuk ekibinden Gema Palamós “Katalonya Birleşik Kooperatifi, tüketici kooperatiflerinden daha ötesinde bir adımdır, çünkü yapılan hizmetlerin katkısını da hedefler, kooperatifle ilişkili insanların temel ihtiyaçlarından birçoğunu dönüştürme arzusuyla birlikte gidermelerini sağlayan bir güven ağı yaratarak yapar.” diye açıklıyor. Hukuki olarak, İspanyol ve Katalan yasasına göre CIC, herhangi bir aktiviteyle kendisini sınırlandırmayan ‘karma’ bir kooperatiftir.
İkinci seviye bir kooperatif — ortakları aynı zamanda kooperatif üyesi olan kooperatifler– olmamasına rağmen, ‘birleşik’ kelimesi kooperatifin politik projesini açıklar. “Daha doğrusu CIC, ortakları gerçek insanlar olan birinci seviye kooperatiftir” diye netleştiriyor Palamós. Proje, Katalonya’da faaliyet gösteren çeşitli eko-ağları biraraya getirir, bağlantı kurar ve onlarla ilişkili somut kişiler için hukuki altyapı sağlar. Bu yasal yapı CIC’e finansal ve hukuki olarak, aynı zamanda işçilik konularında yardım eder. “Eğer hepimiz kar etme amacı gütmeyen ve emeğimizle geçindiğimiz kooperatif modelinin avantajlarının farkındaysak, birçok kooperatif projesi daha olacaktır ” diye vurguluyor Palamós.
Kapsayıcı bir ekonomik proje
Angels Vendrells başından beri CIC’in katılımcısı. Kendi istedikleri gibi yaşayabilmek için neler yapmaları gerektiğine karar vermek amacıyla 2009’da bir grup insan arasında yapılan beyin fırtınası sonucu Montseny eko-ağı için yemek yapmaya nasıl karar verdiğini anlattı. “Bu eko-ağı kurulduktan sonra Katalonya’nın bir çok bölgesinde başka ağlar da kuruldu. 2009 Aralığında ekonomi üzerine bir seminer düzenlediler. Seminerde CIC üzerinde çalışmaya başladılar ve kooperatif 2010 Haziran’da kuruldu. CIC bütün bu eko-ağları biraraya getiriyor. Üyeler ve aynı zamanda hareketin içindekiler arasında gerçekleşen değiş tokuş için yasal korumaya katkı sunuyor” diyor Vendrells.
Bugün CIC, aracıları devre dışı bırakarak ürünlerin maliyetini azaltan kolektif alımları depolayacak merkezler satın alarak, eco adında alternatif para birimiyle, çalışma karşılığı euro ve eco biriminde temel gelir sağlayarak, kolektif bir otobüsle ve yakın zamanda, Ca L’Afou, temel barınma ihtiyacını giderecek post-endüstriyel, post-kapitalist eko topluluğu ile kendini gösteriyor
CIC ile ilişkili herkes sanal takas sistemi (CES, topluluk değişim sistemi) ya da fuarlar ve takas pazarları aracılığıyla ürün ve hizmetlerden faydalanabilir. “Bahçecilikle uğraşıyorum ve nadiren euro ile yiyecek alıyorum. İhtiyacım olan herşeyi eko-ağlarında ve yetiştirdiğim sebzeleri satarak kazandığım ecolarla CIC üzerinden elde ediyorum.” diyor Vendrells. CIC içinde alışveriş herkesin ürettiği ile geçinmesini sağlıyor. Birçok insan eurodan uzaklaşmasına rağmen sosyal akışın içinde çünkü herkesin insanlara sunabileceği bazı özellikleri var ve bunun karşılığında ihtiyacı olan şeyleri elde ediyorlar. Şu anda eco kullanarak sağlık merkezlerine erişim sağlanması üzerinde çalışılıyor.
Ucu açık bir model
Fuarlar, pazarlar, eko-ağlar ve onları biraraya getiren CIC aynı zamanda içerisinde hayatın paylaşıldığı mekanlardır. “Fuarlara ve pazarlara gitmek, aile ve arkadaşlarla manevi anlamda biraraya gelmek ve bir eğlence gibidir.” diyor Vendrells. Fuarlar genelde bir gün sürer ve aralıklarla devam eder. Pazarlarda, pek sık olmamakla birlikte, yerel dernekler de bulunur.
CIC’in politik projesine uyguladığı modelini yaygınlaştırmak da dahildir. Üyeleri ülkenin çeşitli bölgelerinde eko-ağlar, kooperatif ve onun sosyal işleyişiyle ilgili konuşmalar yapmaktadır. Sonuç olarak Bask ülkesinde, Madrid’te, 2010’dan beri bir başka birleşik kooperatifin, Amalur’da, faaliyet gösterdiği Valensiya’da birleşik kooperatiflerin çekirdekleri bulunuyor. Valencia’da, La Madrágora Derneği birleşik kooperatifin ne olduğu, nasıl kurulabileceği ile ilgili pratik atölyeleri düzenliyor.
Kooperatifin fikirlerini yaymaya çalışan CIC üyesi Gorka Pinillos’a göre birleşik kooperatifler yoluyla ağlar oluşturmaya çalışmak çok önemli ancak bu tür girişimler çoğaldığında kooperatifler arası karşılıklı yardımlaşma gerekli olacak. “O zaman, yani güç kazanıp yaygınlaştıklarında, bu süreçler arasındaki dayanışma düzeyi devletin olası müdahalesinden korunmak için büyük önem taşıyacak.”
CIC: http://cooperativa.cat/
Ca L’Afou: http://www.calafou.org/
Amalur: http://amalurcooperativaintegral2012.blogspot.de
Bu yazının orijinali 25 Ekim 2011 tarihinde diagonalperiodico.net sitesinde yayınlanmıştır.
Çev.: Çeviri Paylaşım ve D. D.
Views: 29