Sosyalizm İçin
1
Sosyalizm için çağrı yapan kim olursa olsun sosyalizmin ya neredeyse ya da tümüyle yok olan, ya henüz ya da artık var olmayan bir şey olduğu görüşüne sahip olmalıdır. Biri itiraz edebilir: “Elbette, sosyalizm, sosyalist toplum mevcut değildir. Henüz burada değildir fakat onu elde etmek için –onun nasıl geleceğine dair içgörüler, bilgi, öğretilerle çaba harcanmaktadır”. Hayır, burada çağrısını yaptığım sosyalizmin kastı bu değildir. Sosyalizm ile ben daha ziyade insan iradesinin bir temayülünü ve sosyalizmin başarılmasını sağlayacak koşulların ve yolların kavranmasını kastediyorum. Yine de bu sosyalizm, neredeyse hiç yoktur ve her zamanki gibi sefil bir haldedir. Bu yüzden beni duymak isteyen her kişiye konuşuyorum ve umuyorum ki sesim beni duymak istemeyen çoğu kişiye de eninde sonunda ulaşacak: sosyalizm için çağrı yapıyorum.
Sosyalizm nedir? İnsanlar bu kelime ile ne kastetmektedir? Ve günümüzde sosyalizm adıyla bilinen şey nedir? Hangi koşullar altında, toplumun hangi anında –genellikle söylendiği gibi hangi kalkınma anında- gerçekliğe dönüşebilir?
Sosyalizm, bir idealin yardımıyla yeni bir gerçeklik yaratma mücadelesidir. Bu ilk girişim, “ideal” kelimesi, acınası ikiyüzlüler ve idealist adıyla bilinmek isteyen zayıf karakterli kimseler ve kendilerine realist denmesinden hoşlanan kültürsüz bilim köleleri yüzünden itibarsızlaşmış olmasına rağmen, gereklidir. Kültür-süz, ruh-suz, sefalet ve çöküşün ruhsuz zamanlarında, kendilerini –yaşamlarında, düşüncelerinde, hislerinde ve iradelerinde- tümüyle yutmak isteyen bu genel koşulların altında hem dışardan hem içeriden cefa çeken insanların, bu girdaba direnen insanların bir ideali olmalıdır. Bu insanların baskıcı ahlaksızlık ve durumlarının alçaltılmasına ilişkin içgörüleri vardır. [blockquote style=”blockquote_style2″ align=”alignright” textcolor=”#000000″ background=”#ededed” bordercolor = “#ea2323”] İyi biliyorlar ki ideal, akıllarının ve ruhlarının tahayyül edebileceği en iyi şey, yaşamın güzelliği ve neşesindeki en yüksek noktadır. (İdeal); ruh, akıl ve düşüncenin bir cüzüdür. Bununla birlikte gerçeklik, bireysel insanın düşünüşü ile hiçbir zaman aynı değildir. Öyle olsaydı sıkıcı olurdu ve bizler, netice itibariyle ikili bir dünyaya sahiptik: önce tasavvur edilen idea (anticipatory idea) dünyasında, sonra dış dünyadaki tıpkısının aynısı suretler dünyasında.[/blockquote]Kendilerini bataklık gibi çevreleyen sefaletten tarif edilmez biçimde iğrenmektedirler. İleriye doğru baskı yapan ve daha iyi şeylere özlem duyan enerjileri vardır ve bu yüzden kendilerinde yüce bir güzellik ve mükemmellik içerisindeki saf, faydalı ve neşeli bir insan toplumsallığı biçiminin imgesi zuhur etmektedir. Bir grup, ne kadar büyük ya da küçük olursa olsun istediğinde ve buna göre hareket ettiğinde; bir ülkenin tamamı veya ülkelerin bu yeni fikri hevesle kavrayıp gerçekleştirmek için nüfuzlarını kullanmaları halinde neyin nasıl olacağını geniş, genel hatlarıyla görmektedirler ve şimdilerde ise bunun böyle olabileceğini artık söylemiyorlar. Bunun yerine (sosyalizm) gelmeli ve gelmek zorundadır, diyorlar. İnsan nesillerinin sabık tarihini kavradıkları zaman, şöyle söylemiyorlar: bu ideal kâğıt üzerinde durduğu gibi açık ve sade bir şekilde gerçekliğe dönüşmelidir. İyi biliyorlar ki ideal, akıllarının ve ruhlarının tahayyül edebileceği en iyi şey, yaşamın güzelliği ve neşesindeki en yüksek noktadır. (İdeal); ruh, akıl ve düşüncenin bir cüzüdür. Bununla birlikte gerçeklik, bireysel insanın düşünüşü ile hiçbir zaman aynı değildir. Öyle olsaydı sıkıcı olurdu ve bizler, netice itibariyle ikili bir dünyaya sahiptik: önce tasavvur edilen idea (anticipatory idea) dünyasında, sonra dış dünyadaki tıpkısının aynısı suretler dünyasında. Bu ise hiçbir zaman böyle olmamıştır ve hiçbir zaman da böyle olmayacaktır. İdeal, gerçekliğe dönüşmez; fakat bizim gerçekliğimiz zamanımızda ideal üzerinden, sadece ideal üzerinden gerçekleşmektedir. Daha iyi bir olasılık görmeyişimizin ötesinde bir şeyler tasavvur ediyoruz. Nihai olanı algılıyoruz ve diyoruz ki : “Benim istediğim budur!” – sonra da bunu elde etmek için her şeyi yapıyoruz. Birey, sanki aydınlanma ile üstesinden geliyor, refik arıyor ve onları buluyor. İdeanın akıllarına ve kalplerine şimşek çakar gibi düştüğü başkaları da vardır. Bu gibiler için havadaki bir şey gibidir bu. Ayrıca, sadece hafif uyuyan, anlayışı ince bir zarla örtülü, enerjisi sadece hafif bir anestetik altında bulunan başkalarına da ulaşır. Şimdi ise bunlar birliktedir. Birlikte yollar aramaktadır. Küçük gruplarla ve kitlelerle, büyük şehirlerde, daha küçük şehirlerde ve ülkede tartışmalar düzenlemektedir. Dış sıkıntılar iç sıkıntıları uyandırmaktadır. Mukaddes tatminsizlik, uyanmış ve uyarılmıştır. Ruh gibi bir şeydir –ruh komünaldir, ruh birlik ve özgürlüktür, ruh insanların birliğidir, çok yakında daha da net bir şekilde göreceğiz – insanlara bir ruh geliyor ve ruh her nerede var ise orada insanları ayağa kaldırıyor ve nerede insanlar varsa orada ileri hareket ettirici bir engel, bir irade vardır. Nerede irade varsa orada bir yol vardır. Bu ifade doğru: fakat yol sadece oradadır. Ve ışık gitgide daha çok netleşmekte, daha derinlere nüfuz etmektedir. Örten, net, donuk bataklık sisi hiç olmadığı kadar yukarı kalkmıştır. Bir halk birleşmektedir, uyanmaktadır. Eylemler yapılmaktadır. Varsayılan engeller önemsiz ve kolayca üstesinden gelinebilir kabul edilmektedir. Diğer engeller birleşmiş güç ile kaldırılmaktadır zira ruh, dünyada hiçbir şeyin engelleyemeyeceği neşedir, güçtür, harekettir. Temas etmeye çalıştığım nokta budur! Bu ses ve bu kontrol edilemez özlem bireylerin kalbinden eşit ve birleşmiş bir şekilde, birden ortaya çıkmaktadır ve böylelikle bu yeni gerçeklik yaratılmaktadır. Elbette bu gerçeklik idealden farklı olacak, ona benzer olacak ve fakat özdeş olmayacaktır. Artık bu, insiyaki, istekli ve dertli insanın bir hayali olmadığından, daha çok canlı insanların sosyal hayatı, komünalliği, yaşamı olacaktır. Bir halk olacaktır; kültür, neşe olacaktır. Bugün neşenin ne olduğunu kim bilmektedir? (Neşe): Âşık, belli belirsiz ya da net olan bir hisle sevgilisinin, yaşam olan her şeyin özünü ve yaşamı yaratan olduğunu düşündüğünde; yaratıcı bir sanatçı, geç bir saatte benzer fikirlere sahip bir arkadaşıyla yalnızken ya da zihninde ve çalışmasında insanlarda bir gün canlı hale gelmesini beklediği güzellik ve kemalatta; peygamberlik ruhunda; yüzyılların ötesinde acele eden ve sonsuzluktan emin olan kişidedir. Bugün başka kim neşeyi bilmektedir, kim tam, muhteşem, esrik neşeyi bilmektedir? Bugün hiç kimse, uzun süredir hiç kimse bilmiyor. [inline_posts box_title=”Tavsiye Edilen Yazılar” align=”alignleft” textcolor=”#000000″ background=”#f2f2f2″]48, 51, 60[/inline_posts]Bazı devirlerde tüm halklar neşe ruhu tarafından zapt edilmiş ve harekete geçirilmişti. Devrim zamanlarında da böyleydi fakat neşelerinde yeteri kadar netlik yoktu. Ateşlerinde çok fazla karanlık, için için bir yanma vardı. Bir şeyler istiyorlardı fakat ne istediklerini bilmiyorlardı. Muhteris politikacılar, avukatlar, özel çıkarların temsilcileri her şeyi mahvetti, bu arada akılsız ihtiras ve açgözlülük ruhun halkta büyümesi için zemin hazırlamak amacıyla istenen her şeyi silip süpürdü. Bu tip avukatlarımız bugün de var; bu isimle bilinmeseler dahi. Onlara sahibiz ve onların bizim üzerimizde büyük bir etkisi var. Uyarıldık, tarih tarafından uyarıldık.
Çev: Nesrin Aytekin
İtaatsiz.org’un notu: Bu makale serisi Türkçede itaatsiz.org’da hakkında yayınlanmış kısa bir biyografik yazı dışında (Gustav Landauer’in Komüniter Anarşizmi – Larry Gambone) başka yazı ve eseri bulunmayan Komüniter ve mistik temayüle sahip anarşist Gustav Landauer’in “Sosyalizme Çağrı” kitabıdır. Bu eserinin şimdiye kadar kitap olarak basılması “Marksizm” hayranı bazı yobaz kafalardan dolayı mümkün olmadı. Çevirisini Nesrin Aytekin’in diliyle burada sunuyoruz.
Views: 74